सुर्खेती कलाकार जो बाँसुरी बजाउन राजदरबार सम्म गए

वि.स. २०२७ साल मंसीर १९ गते घरको जेठो छोराको रुपमा बुवा चन्द्रबहादुर नेपाली र आमा रत्नकुमारी नेपालीको कोखबाट वीरेन्द्रनगर नगरपालीका ७ इत्राममा जन्मिएको हुँ । हाल मेरो घर वीरेन्द्रनगर ६ न्युरोडमा छ ।

बुवा आमाले त्यहि पुख्र्यौली पेशा सिलाइको काम गर्नुहुन्थ्यो । हामी पाँच भाई बहिनी हो । दुईभाई छोरा र तीन बहिनी छोरी म घरको जेठो छोरा ।

सानैदेखी कलाकारितामा रुची राख्थें । श्री कृष्ण संस्कृती माध्यामीक विद्यालय इत्राममा पढ्ने बेलामा पनि विद्यालयका कार्यक्रमहरुमा मैले गीत गाउने, नाटक खेल्ने र मेरो मुख्य विधा बाँसुरी बजाउने गर्थें ।

म खास कलाकारिता तिर खुलेर लागेको वि.स २०४२ सालतिरबाट हो । २०४२ सालमा विद्यालयमा स्काउटको जिल्ला स्तरीय नृत्य प्रतियोगीता भएको थियो ।

त्यो बेलामा हाम्रो टिम प्रथम भएको थियो । त्यसमा मैले पनि नृत्य गरेको थिएँ । म खास कलाकार बनुँला भनेर लागेको त होइन तर अन्तरआत्मादेखी कलाकारिता प्रति चासो बढेर मैले यो क्षेत्र छोड्न सकिन ।

कलाकारिताको भोगकले पढाइलाई धेरै अगाडि बढाउन सकिन । कक्षा १० मै मेरो पढाई ब्रेक भयो । मैले सांगीतिक क्षेत्रमा लागेर के पाएँ र के गुमाएँ भन्ने कुरा यसै भन्न सकिन्न । आफ्नो आत्माले नै कलाकारिता प्रति सम्मान र मायाँ गर्ने भएरै म यो क्षेत्रमा लागेको हुँ ।

गायीकालाई बिवाह गरें तर सिलाईको काम गर्नुपर्‍यो

यो क्षेत्रमा रमाउंदै गर्दा बिवाह गरें । त्यो मेरो जीवनको ठूलो प्राप्ती हो । मैले कलाकारिताबाट किन कसरी श्रीमती पाएँ भन्ने चासो सबैको होला । म बाँसुरी बाधक उनी गायीका । वि.स. २०५३ सालमा हाम्रो नेपालगञ्जमा भेटघाट भयो ।

उनी दाङ्गबाट आएकी थिईन्, म सुर्खेतबाट त्यही हाम्रो भेट भो । मौकाले बस्ने होटेल पनि एउटै पर्‍यो । चिनजान भयो । वि.स. २०५४ सालमा क्षेत्रिय शिक्षा निर्देशनालय सुर्खेतको कार्यक्रम थियो दाङ्गबाट कलाकार टोलीमा उनी पनि आइन् । त्यतिबेला पनि हाम्रो भेट भयो । भेटघाट बाक्लिदै गएपछि २०५५ सालमा हामीले बिवाह गर्‍यौं ।

श्रीमती सुशिला परियार बुवा दामोदर परियार र आमा रामकली परियारको कोखबाट वि.स. २०३७ साल मंसीर १२ गते जन्मिएकी हुन् । उनले पनि १० कक्षा पढेकी छन् । घरकी कान्छी छोरी मैले भगाएपछि बुवाआमा खुब रिसाउनु भएको थियो । हामी दुई वर्षजती माइती (ससुरालि) गएनौं ।

घोराहि नगरपालीका ६ दाङ्गमा जन्मिएकी उनी एकदमै राम्रो गायीका हुन् । तर विहेपछि कलाकारिता तिर उनी लागिनन् । मैले उनलाई पनि सहयोग, प्रोत्साहन गरेको हो । म घरको जेठो छोरो भएकोले मेरो जिम्मेजारी सबै श्रीमतीलाई सम्हालिन् । उनको कहिल्यै गुनासो भएन कलाकारितामा लाग्न नपाएकोमा ।

हाम्रो जोडिको झगडा कहिल्यै हुंदैन । उनी संधै खुशी देखिन्छिन् । उनलाई खुशी देख्दा म यशै खुशी । अहिले मेरा दुई छोरी र एक छोरा छन् । दुवै जना पढ्दै छन् ।

बाँसुरीले चिनारी दियो  

मेरो चिनारी बाँसुरी बाधक हो । मलाई यसमा गर्व छ । हुनत म गायक पनि हो । त्यसैगरी नृत्य पनि गर्थें तर पछि मुख्य विधाको रुपमा बाँसुरी बाधक भयो ।

बाँसुरीको धुन जस्तै बाँसुरी बाधकको नाम पनि मन्द नै हुंदो रै’छ । किनभने हामी मध्यपश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रबाट देशव्यापी नृत्य कार्यक्रममा धेरै पटक प्रथम भएका छौं । त्यसमा मैले बजाएको बाँसुरीको धुन पनि थियो ।

प्रतियोगिता जिते पनि बाँसुरी  बाधकको नाम कहिलै बाहिर नआउने रै’छ । त्यसमा मलाई धेरै दुःख लाग्दैन । किनभने मैले रोजेको बिधा नै यस्तै हो जो संधै ओझेलमा परेको हुन्छ । म कलाकारितामा कसैबाट प्रभावित त भएको होइन तर मेरो बुवाआमाले मलाई यो क्षेत्रमा आउनलाई खुब साथ दिनुभएको हो ।

त्यो जमानामा संगीत सिक्ने भन्ने हुदैनथ्यो । गीत सुन्नकै लागि मेरो बुवाले रेडियो किनिदिनु भएको थियो । त्यहि रेडियोमा बजेको बाँसुरीको धुन नै मेरो संगीतको शिक्षक हो ।

म स्कुलमा पढ्दा गुरुआमा सुधा रेग्मी हुनुहुन्थ्यो । उहाँले मलाई कलाकारितामा लाग्न प्रोत्साहन भने गर्नुभएको हो । उहाँको प्रोत्साहनले नै आज म एउटा बाँसुरी बाधकको रुपमा परिचय बनाएको छु । कलाकारितामा निरन्तर लाग्नको लागि साथ दिने जीवनसाथी सुशिला परियार नै हुन् ।

जब सुभाघाट मेलामा पुल भाँचियो...

जीवन जिउने क्रममा दुःख, सुख दुबै आउँछन्न् । त्यसलाई खासै ठुलो मान्नु हुंदैन । तर कार्यक्रमको शिलशिलामा वि.स २०६४ पुस १० गते गुर्भाकोटको मेहेलकुनामा पर्ने सुभाघाटको मेलामा भेरीको पुल भांचिएर धेरैको मृत्यु भयो । आंखै अगाडि ।

मैले र लिला थापाले गीत गाईरहेका थियौं । माहोल एकदमै रमाईलो भइरहेको थियो त्यहि बेलामा ठुलो आवाज आयो । त्यो आवाज सुभाघाट पुल भांचिएको आवाज थियो । त्यो दिन नै मेरो जीवनको सबैभन्दा कहाली लाग्दो दिन हो । त्यो दिनलाई भुल्नै सक्दिन । भुल्नु पनि कसरी ?

राजासंगको भेट र कोकाकोलाको स्वाद

जिन्दगीमा राजासंग भेट्दा धेरै खुशी भएँ । वि.स. २०४४ सालमा म इत्राम स्कुलमा पढ्दै थिएँ । स्काउटबाट काठमान्डौं जाने अवसर मिल्यो । म त्यति बेला १७ वर्षको थि भएँ। राजदरबार भित्रै सांगितिक कार्यक्रमको लागि गएका थियौं । राजपरिवारसंग भेट्न पाइयो । त्यो दिन नै मेरो सबैभन्दा खुसीको क्षण थियो ।

मैले जिवनमा कोकाकोला खाएको पनि त्यति बेला नै हो । सुर्खेतका माननिय चन्द्रबहादुर बुढा सुर्खेतका कलाकार समुह गीत, नृत्य विधामा प्रथम भएकोले भेट्न आउँदा कोक खुवाउनु भएको थियो ।

नयाँ पुस्ता र सपना

कलाकारिताबाट बांच्नकै लागि मात्रै छ तर कमाउनका लागि केहि छैन । मेरो श्रीमती घरमा सिलाई काम गर्छिन् म भने कलाकारितामै व्यस्त । आफुले जसरी जीवन गुजारेपनि छोराछोरीका लागि भने हामीले केहि कुराको कमी गरेका छैनौं ।

पढ्दै छन् । उनीहरुको इच्छा अनुसार जे पढ्न चाहन्छन् त्यो विषय पढाउने अठोट हाम्रो छ । म बागिना समुहमा पनि संगीत शिक्षकको रुपमा काम गर्दै आएको छु । करिब पाँच वर्ष भयो । जीवन कला क्षेत्रमै बीताउने रहर छ । जो पुरा गर्दै छु ।

म र बाँसुरीएक अर्कामा परिपुरक जस्तै छौं । । मलाई बाँसुरीले देशभर घुमाएको छ । रेडियो नेपालमा पनि बाँसुरी बाधकको रुपमा काम गर्ने अवसर मिल्यो ।टेलीश्रृङ्ख्लाहरुमा पनि मेरो भुमीका बाँसुरीमा नै हुन्थ्यो । म यहि बिधामा रमाएर बाँच्न चाहन्छु । 

प्रस्तुती : सीता वली